Luchtfoto's / foto's Utrecht

Informatie over
Utrecht

Utrecht (in plaatselijk dialect: Utreg of Utereg) is de hoofdstad van de gelijknamige provincie en de vierde stad van Nederland (282.685 inwoners per 1 april 2006, bron: CBS) (zie ook: Lijst van grootste gemeenten in Nederland). Utrecht is een van de steden van de Randstad.

De stad is centraal gelegen op een knooppunt van weg-, spoor- en waterwegen, waardoor het een toonaangevende beurzen- en conferentiestad is.

De stad huisvest de grootste universiteit van Nederland en het hoofdkantoor van de Nederlandse Spoorwegen. Ook is de Jaarbeurs hier gevestigd.

Utrecht is de zetel van een oud-katholieke en van een rooms-katholieke aartsbisschop (zie aartsbisdom Utrecht).

Het is een van de oudste steden van Nederland met een belangrijk historisch centrum.

Vanwege de Domtoren, waarmerk van de stad en met 112,30 meter de hoogste kerktoren van Nederland, wordt de stad ook wel de Domstad genoemd.

Geschiedenis

Utrecht is bijna 2000 jaar oud en is ontstaan als Romeinse legerplaats aanvankelijk Rheno Traiectum geheten, later Ultra Traiectum. Toen was het een grenspost bij een doorwaadbare plaats (Trecht), benedenstrooms (Uut) gelegen. Daarmee kon de handelsweg tussen Keulen en Engeland beschermd worden.

De Ierse missionaris Willibrord vestigt zich in 690 in de grotendeels verlaten grenspost Utrecht, waardoor de plaats het religieuze centrum van de Noordelijke Nederlanden wordt. In de tiende eeuw krijgt de bisschop wereldlijke macht. Hij is dan de belangrijkste vorst in de Noordelijke Nederlanden. Zie de Lijst van bisschoppen van Utrecht.

In 1122 krijgt Utrecht stadsrechten van de bisschop. De burgers mochten nu een muur om de stad bouwen. De stad werd welvarend en er ontstond een netwerk van straten binnen de muren en de welgestelden bouwden volop stenen huizen. In die tijd had Utrecht een voorsprong op andere Nederlandse steden, waar stenen woningen zeldzaam waren.

In de Middeleeuwen was Utrecht als bisschopszetel en grootste stad van de Noordelijke Nederlanden het belangrijkste culturele centrum van Nederland.

schilderkunst

Utrecht speelde een belangrijke rol in de Nederlandse schilderkunst van de zestiende en zeventiende eeuw. Bekende schilders waren de renaissanceschilder Jan van Scorel, de "maniëristen" Joachim Wtewael, Abraham Bloemaert en Paulus Moreelse, de "Utrechtse caravaggisten" Hendrick ter Brugghen, Gerard van Honthorst en Dirck van Baburen, de "Italianisanten" Cornelis van Poelenburgh, Jan Both en Jan Baptist Weenix. Voorbeelden van hun werk zijn te zien in het Centraal Museum.

Geografie

Utrecht ligt centraal in Nederland en in de provincie Utrecht. De stad is ontstaan aan de Rijn, toen de hoofdarm van die rivier de loop van de huidige Kromme Rijn en Oude Rijn volgde.

Op de plek van het huidige Domplein lag een Romeins castellum. Tegenwoordig stroomt een bescheiden Kromme Rijn in het oosten Utrecht binnen om de stadsgrachten als Vecht (noordelijk) en Leidse Rijn (westelijk) te verlaten. Westelijk van de stad loopt het brede Amsterdam-Rijnkanaal, naar het zuiden loopt de Vaartse Rijn, een veel ouder kanaal.

Bestuurlijke indeling

De stad Utrecht valt bestuurlijk samen met de gemeente Utrecht. De gemeente telt zo'n 282.000 inwoners en heeft een oppervlakte van 99 km² (waarvan slechts een zeer klein gedeelte water).

Omdat de gemeente samenvalt met de stad, zijn er officieel geen andere kernen.

Toch worden de dorpen Vleuten, De Meern en Haarzuilens (wijk Vleuten-De Meern), nog steeds als dorp gezien en dus niet als onderdeel van de stad Utrecht.

Deze dorpen hebben ook hun postadressen en andere kenmerken van een apart dorp behouden. Er is echter geen dorpshuis in Vleuten, maar een wijkbureau in het oude gemeentehuis van de voormalige gemeente Vleuten-De Meern.

Wijken

De gemeente Utrecht onderscheidt, bestuurlijk en administratief, tien wijken. Deze zijn weer onderverdeeld in subwijken en buurten. Elke wijk kent een apart wijkbureau of een wijkservicecentrum. De wijk Vleuten-De Meern bezit ook een dependance van de burgerzaken.

Elke wijk kent een raadscommissie voor de wijk, samengesteld uit gemeenteraadsleden of hun plaatsvervangers en elke wijk kent ook een aparte wijkwethouder. Daarnaast bestaat er een wijkraad, die een adviserende rol heeft en bestaat uit bewoners van de desbetreffende wijk. De Utrechtse wijken:

Binnenstad
Utrecht-Oost
Leidsche Rijn
Utrecht-West
Overvecht
Utrecht-Zuid
Utrecht-Noordoost
Utrecht-Zuidwest
Utrecht-Noordwest
Vleuten-De Meern