Luchtfoto's / foto's Ootmarsum

Informatie over
Ootmarsum

Ootmarsum' (Nedersaksisch: Oatmöske'') is een stadje in Twente (provincie Overijssel, Nederland). Tot 2001 vormde Ootmarsum met enkele omliggende buurtschappen (Groot Agelo en Klein Agelo) de gemeente Ootmarsum. In 2001 is de gemeente Ootmarsum met de gemeenten Denekamp en Weerselo gefuseerd tot de gemeente Dinkelland.

Geschiedenis

Ootmarsum is in 126 na Christus gesticht door de Frankische veldheer Othmar in een streek van voornamelijk Tubanten en later Saksen. Hij gaf ook zijn naam aan het stadje (Othmarsheim). Rond 700 werd in Ootmarsum een kerkje gebouwd, waarna vanuit de stad verdere kerstening van Twente plaatsvond. Ootmarsum was rond het jaar 1000 één van de grootste parochies in Twente.

In de Middeleeuwen floreerde de handel in Ootmarsum, vanwege de gunstige ligging: zowel aan een belangrijke noord-zuid-route als aan de route West-Nederland - Noord-Duitsland. Rond 1300 werden aan Ootmarsum stadsrechten verleend. Vervolgens werd Ootmarsum, met de aanleg van een dubbele rij grachten en aarden wallen, een vestingstad. In het kader van de Tachtigjarige Oorlog vestigden Spanjaarden zich in Ootmarsum. Zij werden rond 1600 door Prins Maurits uit Ootmarsum verdreven, waarna de vesting ontmanteld werd. Een kogel in de kerk herinnert nog aan het beleg van Prins Maurits.

De opkomst van de industrie in Twente ging aan Ootmarsum voorbij; het bleef een akkerbouwstadje. Hierdoor stokte de ontwikkeling van Ootmarsum, wat in de tweede helft van de 20e eeuw een gunstig effect had op de toeristenindustrie: het nostalgische stadscentrum doet oude tijden herleven.

Siepelstad

Ootmarsum wordt ook wel siepelstad genoemd. De siepel (ui) wordt ook als toeristische trekpleister gebruikt. Drie keer per jaar is er een siepelmarkt, die bezoekers trekt uit de wijde omgeving.

Vlöggeln

In Ootmarsum wordt Pasen zeer uitbundig gevierd door de Rooms-katholieken, die het overgrote deel van de inwoners uitmaken. Op paaszaterdag kondigt de stadsomroeper om 12 uur 's middags het paasfeest aan. Om 13 uur rijden paaswagens naar het nabijgelegen Springendal om dennenhout te halen voor het paasvuur, rond 19.00 uur komen ze terug, beladen met dennenhout en rijden naar de paasweide voor de opbouw van het paasvuur.
Op eerste paasdag (zondag) maken de poaskearls (Paascommissie) om 8:30 en 14:15 een rondgang om de kerk en zingen daarbij paasliederen (de zgn. rondgang om de Wheme; wheme is een oud woord voor pastorie). Om 17:00 begint het Vlöggeln: hand-in-hand lopen de inwoners van Ootmarsum (en andere belangstellenden) in een lange sliert door het stadje (en door enkele cafés!) naar het marktplein om twee paasliederen te zingen (die telkens afwisselend worden herhaald) en daarna tot besluit de kinderen driemaal op te tillen, waardoor de Verrijzenis van Jezus-Christus wordt gesymboliseerd. Hierbij wordt ook driemaal "hoera" geroepen. Bij die tocht lopen de paoskearls voorop, de voorste rookt een grote sigaar.

Om 20:30 wordt het paasvuur door de poaskearls aangestoken. Op Tweede Paasdag wordt dit alles herhaald, behalve het paasvuur. De oorsprong van dit vlöggelen is onzeker, maar het is een eeuwenoud gebruiik. Mogelijk stamt het van van een middeleeuwse processie van geestelijken. De Poaskearls zijn een opvallende verschijning, want het zijn jonge mannen gekleed in een lange regenjas en met een hoed op (jaren 50-look). De samenstelling van de groep Poaskearls wijzigt elk jaar. Men is vier jaar lid; de oudste twee haken af na Pasen en het jaar daarop zoeken de overgebleven zes er weer twee nieuwe bij. Die twee nieuwelingen worden voorgesteld op de avond van Goede Vrijdag voor de kerk (rond 19:00 uur). Voorwaarden om gevraagd te worden (wat als een grote eer wordt beschouwd) is dat men in Ootmarsum "geboren en getogen" is, katholiek is, en nog niet getrouwd. En: het mogen alleen mannen zijn! De groep Paoskearls wordt begeleid door een voorzanger (dat is steeds dezelfde, de functie wordt thans uitgeoefend door de heer Ben Morshuis) en verder loopt ook altijd een groep vaste meedoeners mee (veelal oud-paoskearls). Het paasvuur, dat afstamt van een voor-christelijk gebruik, komt veel vaker voor in de streek Twente, maar het vlöggelen is volstrekt uniek. Jaarlijks trekt het vele bezoekers.

Bezienswaardigheden

Vakwerk: In Ootmarsum zijn veel vakwerkhuizen te vinden.

Kunst: In Ootmarsum zijn veel galerieën gevestigd, en ook op straat is veel kunst te vinden. Hierdoor wordt het stadje ook wel kunststad van het oosten genoemd.

Rooms-Katholieke kerk: In het centrum van Ootmarsum bevindt zich een Westfaalse hallenkerk, opgetrokken uit Bentheimer zandsteen. In 1196 is met de bouw van deze kerk begonnen. In 1969 is de Heilige Simon en Judas gerestaureerd. De uitvoerder van deze operatie was de heer A.F.M Jansen. Hij staat sindsdien bekend als Jansen van de kerk.

Nederlands Hervormde kerk: Gebouwd in 1810 aan de Ganzenmarkt.

Stadhuis: Het stadhuis van Ootmarsum dateert (deels) uit 1778.

Musea

Openluchtmuseum Lös Hoes Ootmarsum

Onderwijsmuseum Educatorium Ootmarsum

Chronomium Centrum voor Tijdmeetkunde

Museum Ton Schulten

Zonnewijzer: in het openbaar groen aan de Smithuisstraat is op de grond een zgn. analemmatische zonnewijzer aangebracht waarin men zelf, door in het midden te gaan staan, als zonnewijzer fungeert en het juiste uur aanwijst.

Flora: De jaarlijkse Flora Ootmarsum wordt gehouden sinds 1989. Jaarlijks trekt deze tentoonstelling van met name fuchsia's circa 10.000 bezoekers.

Het Springendal

Ten noorden van de (oude) gemeentegrens ligt natuurgebied Het Springendal. Dit bosrijke natuurgebied is 335 hectare groot en strekt zich uit tot aan Vasse (gemeente Tubbergen). Het gebied was eigendom van de Enschedese textielfabrikant Jannink en is nu in handen van Staatsbosbeheer en Landschap Overijssel.
Er zijn vele kwelvijvers (De Bronnen) te vinden en in het noordwesten, midden op de Manderheide, de Cirkels van Jannink. Deze twee zuivere cirkels werden door genoemde Jannink aangelegd en gelden voor vliegers als een baken. Jannink had in Noord-Amerika gezien dat ronde akkers voordelen hebben op rechthoekige (geen vernielingen van de voren door tractoren) en legde ze daarom ook op zijn landgoed aan.
Het gebied is dunbevolkt, maar behoort tot de eerste bewoonde gebieden van Nederland. Enkele historische grafheuvels zijn te vinden en zelfs de resten van een hunebed.