Luchtfoto's / foto's Bussum

Informatie over
Bussum

Bussum is een plaats en gemeente gelegen in het zuidoosten van de Nederlandse provincie Noord-Holland. De gemeente telt zo'n 31.000 inwoners op een oppervlakte van slechts 8 km² met bijna geen water. In 2004 was 21% van de inwoners ouder dan 65. Bussum is onderdeel van COROP-gebied Het Gooi en Vechtstreek.

Binnen de gemeentegrenzen liggen geen andere kernen, maar de bebouwde kom van de gemeente Naarden grenst direct aan Bussum. Beide gemeente delen dan ook het NS-station Naarden-Bussum.
De huidige burgemeester is Milo Schoenmaker.

Geschiedenis

Bussum is een oud dorp op de Gooise heide, ontstaan rond het jaar 1000 en omgeven door bossen, met destijds vooral arme boeren en schaapherders, later ook meer spinsters en wevers. In de middeleeuwen scheidde het zich af van Naarden waar het toen toe behoorde. De ontwikkeling van het dorp werd steeds belemmerd door Naarden en nam pas een echte aanvang met de komst van de spoorlijn naar Hilversum in 1874. Toen vestigden zich aanvankelijk rijke Amsterdammers in het rustige dorp, zoals telgen uit de familie Dreesmann (van V&D). Deze familie gaf een fors bedrag voor de bouw van de St.-Vituskerk.

Frederik van Eeden en Walden

Opmerkelijk was de vestiging van de kolonie Walden bij de Franse Kamp, door de psychiater en schrijver Frederik van Eeden. Hij richtte deze socialistische (tuinbouw) kolonie in 1898 op het landgoed Cruysbergen op, gebaseerd op onder meer gemeenschappelijk grondbezit. De kolonoie was ook bedoeld als rustoord voor psychiatrische patiënten. De opzet mislukte door vooral het weinig zakelijk beheer. Na eerst omgezet te zijn in een verbruikscoöperatie ging Walden in 1907 toch failliet. De financiële moeilijkheden met Van Eedens Amsterdamse coöperatie 'De Eendracht' in hetzelfde jaar droegen bij aan deze mislukking. Het idee van Walden had Van Eeden ontleend aan het populaire boek 'Walden or Life in the Woods' (1854) van Henry David Thoreau.

Bussum als literaire plaats

In de eerste helft van de 20ste eeuw woonden in Bussum veel schrijvers en dichters, aangetrokken door de rust en het landschap, en de nabijheid van Laren, waar zich in de decennie daarvoor veel schilders hadden gevestigd. Bovendien was de spoorlijn naar Amsterdam voor hen belangrijk. Naast de bovenvermelde Van Eeden woonden vóór 1940 onder meer in Bussum dichter en communist Herman Gorter (dichter van de 'Mei'), de dichter en polemist Willem Kloos, en de dichters of schrijvers Jan Veth, P.L. Tak, jhr. Nico van Suchtelen, Ina Boudier-Bakker, Willy Corsari, Marianne Philips en de uitgevers C.A.J. van Dishoeck en Bert Bakker.

Na de oorlog woonden in Bussum de auteurs Jo van Ammers-Küller (jarenlang de meest vertaalde Nederlandse auteur ooit), Herman Pieter de Boer, Willem Duys, Lidy van Marissing, Anton Marja, Willem Brandt, Nel Noordzij, Gerrit Borgers, Herman Pleij, Hans Andreus, Eli Asser, Floris Bakels, Karel Roskam, Mellie Uyldert, Rudolf Geel, Clinge Doorenbos, Cissy van Marxveldt, Paul Biegel, Jan Mulder en de uitgever Theo Sontrop. Bussum figureert zodoende regelmatig in allerlei boeken en gedichten. Godfried Bomans refereerde regelmatig aan Bussum als de saaiste en burgerlijkste plaats die hij kende, bewoond door de ... saaiste en burgerlijkste mensen.

Een van de beroemdste letterontwerpers van Nederland, internationaal befaamd, woont te Bussum: Gerard Unger. Bussum telt nu nog steeds een relatief hoog aantal kunstenaren onder zijn bewoners.

Marcus van der Heide heeft in 1984 een beschrijving gemaakt getiteld Bussum door schrijversogen (uitgave de Gooibergpers, Bussum).

Familie Bredius

Bussum heeft een grote collectie Rembrandts binnen zijn grenzen gehad. Deze waren in het bezit van de familie Bredius uit Amsterdam, die de Hofstede Oud Bussem bezat, waar Abraham Bredius (1855-1946), groot Rembrandtkenner en -verzamelaar, later directeur van het Mauritshuis en archiefvorser enige tijd woonde. Naar hem is de Brediusweg genoemd, een belangrijke weg in Bussum. Een ander belangrijke persoon in Bussum was de uitgever C.A.J. van Dishoeck, wiens succesvolle uitgeverij (met auteurs als Theo Thijssen en Rien Poortvliet) bestond tot ongeveer 1980, en toen opging in Unieboek.

Eerste TV-uitzending

Na de oorlog vond in Bussum de eerste Nederlandse openbare televisieuitzending plaats vanuit studio Irene, een voormalige protestante kerk in het centrum van de plaats (intussen afgebroken). Hoewel het er naar uitzag dat de televisiebedrijven zich in Bussum zouden vestigen, lukte dat toch niet mede door een grote brand en laksheid van de zijde van de gemeente. Studio Irene is afgebroken en vervangen door een relatief groot nieuwbouwproject met winkels en woningen in het centrum.

Ook het Journaal (aanvankelijk NTS-Journaal geheten, later NOS-Journaal) was aanvankelijk in Bussum gevestigd. Door de vele spoorwegovergangen, die op de drukke lijn Amsterdam-Hilversum voor meer dan driekwart van de tijd dicht zijn, gebeurde het wel dat een redacteur met een filmrol voor de gesloten spoorwegbomen kwam te staan, en hem dan maar eroverheen gooide naar de chauffeur van de studio, die aan de andere kant stond te wachten.

Tot in 2006 zit MTV-TMF nog in Bussum.

Demografie

Door de positie van Bussum als forenzen- en bejaardenplaats zijn er meer bekende Nederlanders gestorven in Bussum dan er geboren werden. Bijvoorbeeld de CPN-voorman Paul de Groot stierf in Bussum, de journalist Meijer Sluyser, de socialist en vrijzinnig predikant Gerrit Melchers, de socialist Cornelis Werkhoven, de socialist en uitgever Abraham Soep, de econooom, socialist en uitgever prof dr Nicolaas Posthumus. De plaast telt acht bejaardenhuizen of serviceflats, en heeft een relatief groot aantal inwoners boven de 65 jaar, welk getal snel stijgt.

Moderne ontwikkeling

In de jaren zestig werd Bussum uitgebreid in de richting van Hilversum, met nieuwbouw in weinig fantasievolle wijken. De plaats kenmerkt zich vooral door een rustige ontwikkeling.

Bussum heeft geen grote bedrijven binnen zijn gemeentegrenzen, behalve de Kolonel Palmkazerne (bezit tevens een museum) van de Landmacht, die echter in 2006 gesloten wordt. Op een deel van het kazerneterrein was enkele jaren een groot asielzoekerscentrum gevestigd, het AZC Crailo. Er zullen woningen en bedrijven komen.

Fusie met buurgemeenten

Al tientallen jaren loopt er de discussie over een eventuele fusie met Naarden of met andere Gooise gemeenten. Ook wordt er gepleit voor annexatie van de woonwijk Hilversumse Meent, die bij de gemeente Hilversum hoort, maar dichter tegen Bussum aanligt.

Overige kenmerken

Cultuur en recreatie

De plaats bezit een actief theater, Spant! (in 2005 verbouwd), en een klein podium, het Elckertheater, waar ook de filmclub voorstellingen geeft. Deze wordt overigens overgeplaatst naar cafe de Cameleon. Bussum heeft verder een jazzcafé, genaamd 'Langs de Lijn', met wekelijkse optredens, en dat jaarlijkse het Goois Jazzfestival organiseert.

Er is ook een fort genaamd 'Werk IV' (gelegen achter theater Spant! ) dat de afgelopen jaren hersteld is. Bussum heeft verder naast de gebruikelijke recreatievoorzieningen een fietscrossbaan en een klimhal, en een nieuw sportfondsenbad per juni 2006.

Kerken

In Bussum staat de voormalige katholieke Sint-Vituskerk, een neogotische basiliek die rond 1884 werd gebouwd naar een ontwerp van P.J.H. Cuypers en die begin 21ste eeuw werd verbouwd tot woningen. De Onze Lieve Vrouwekerk uit 1921 is een ontwerp van J.Th.J. Cuypers en P. Cuypers Jr., respectievelijk P.J.H. Cuypers' zoon en kleinzoon. De belangrijkste protestantse kerk is de Wilhelminakerk, een laat werk van Tjeerd Kuipers.

Vanuit studio Irene in Bussum, een voormalige kerk, werd op 2 oktober 1951, 20.15 uur, de eerste (zwart/wit) televisie-uitzending van Nederland uitgezonden. Het gebouw is afgebroken.

Coffeeshop

Sinds 1982 heeft Bussum één locatie voor een coffeeshop die door de gemeente gedoogd wordt. Hierbij wordt er toezicht gehouden door een stichting. Dit model heeft navolging in andere plaatsen gehad en staat bekend als het 'Model Bussum'.

Scholen

De drie grootste middelbare scholen in Bussum zijn:

Goois Lyceum

Sint Vituscollege

Willem de Zwijgercollege

Wijken

In Bussum zijn verschillende wijken te vinden. Enkele hiervan zijn:

centrum

Het Spieghel

Brediuskwartier

Bussum-Zuid

Franse Kamp

De Westereng en de Oostereng

Crailo

Geboren in Bussum

Gerlacus Moes (10 augustus 1902), zwemmer (? 1965)

Paul Biegel (25 maart 1925), schrijver van kinderboeken

Fons Jansen (12 oktober 1925), cabaretier (? 1991)

Willem Duys (17 augustus 1928), radio- en tvpresentator, muziekproducent

Frida Vogels (9 januari 1930), schrijfster

Anton Haakman (7 september 1933), schrijver

Henny Stoel (13 juli 1945), nieuwslezeres

Tessa de Loo (15 oktober 1946), schrijfster

Marc Klein Essink (18 maart 1960), acteur en presentator

Peter Heerschop (7 september 1960), acteur, cabaretier en tekstschrijver

Raoul Heertje (3 november 1963), tekstschrijver en stand-up comedian

Esther Roord (25 januari 1965), actrice

Ruud Hesp (31 oktober 1965), voetballer

Ellen Elzerman (22 januari 1971), zwemster

Thekla Reuten (16 september 1975), actrice