Luchtfoto's / foto's Vught

Informatie over
Vught

Vught is een plaats en gemeente in het noorden van de provincie Noord-Brabant in Nederland. De gemeente telt zo'n 25.000 inwoners en heeft een oppervlakte van ruim 34 km² met nauwelijks water.

Vught is een aantrekkelijke, groene woongemeente. De plaats ligt op een steenworp afstand van 's-Hertogenbosch en daarmee zijn alle stadsvoorzieningen binnen handbereik. Aan de andere kant heeft Vught ook de rustige, aangename sfeer van een dorp, omgeven door bossen en natuurschoon. Bovendien ligt Vught op een knooppunt van de wegen A65/N65 en de A2 en heeft het een eigen NS-station. Ook daardoor is wonen in Vught van oudsher zeer gewild. Het tijdschrift Elsevier riep in 2004 de gemeente Vught uit als beste woongemeente van Nederland.

Geografie

Vught ligt in het stroomgebied van de riviertjes de Dommel, Essche Stroom en het Drongelens Kanaal.

De buurgemeenten van Vught zijn de gemeente 's-Hertogenbosch (stad 's-Hertogenbosch), de gemeente Sint-Michielsgestel (waaronder de kernen Halder en Sint-Michielsgestel), Heusden (waaronder de kernen Nieuwkuijk en Vlijmen), de gemeente Boxtel (kern Boxtel) en de gemeente Haaren (waaronder de kernen Esch, Haaren en Helvoirt).

Vught hoort bij de Brabantse Stedenrij, de benaming van de metropool die de Nederlandse Brabantse steden tezamen met randgemeenten en tussenliggende bebouwing vormen.

Dichtstbijzijnde grote steden zijn: 's-Hertogenbosch, Tilburg (bereikbaar via de N65) en Eindhoven (via de A2).

Gemeentelijke herindeling

In 1933 heeft een gemeentelijke herindeling plaatsgevonden met de voormalige gemeente Cromvoirt. Een gedeelte van Cromvoirt is bij 's-Hertogenbosch ingedeeld.

Jumelage

De gemeente Vught is in vriendschap verbonden met de gemeente Oranienburg (Duitsland).

Buurten en wijken Vught

Bergenshuizen, Bleijendijk, Centrum (Marktveld), De Baarzen, De Lunetten, Gement, Sparrendaal, Schoonveld, Vijverhof (I+II), Villawijk (I+II), Voorburg, Vughtse Hoeven, Zeehelden- en Dichtersbuurt, Zonnenheuvel, Cromvoirt Centrum en Loveren

Geschiedenis

De naam ‘Vught’ komt van het woord ‘fuchte’ of ‘vocht’, de betekenis van "vochtige plaats", waaruit Vught is ontstaan. Pas vanaf ongeveer 600 werden de vele moerassige gebieden in deze omgeving (Taxandrië) door klimatologische veranderingen beter bewoonbaar en bebouwbaar. De oudste bewoning moeten we zoeken in de omgeving van het Maurickplein en de Gent. Waarschijnlijk is "Gent" een Keltisch woord, dat riviermonding of -samenvloeiing betekent. Vught moet vroeger een belangrijke plaats zijn geweest, want al in 1028 en 1050 was de plaats in het bezit van munt- en tolrecht. Dat blijkt uit een aantal oorkonden uit de eerst helft van de 11e eeuw. Hierin worden schenkingen van goederen vastgelegd, waaronder de helft van de tol en munt in "Fughte".

In 1957 werden tijdens de restauratie van de Hervormde Kerk achter de St. Lambertustoren restanten van Romaanse en pre-Romaanse kerken ontdekt, waaronder zelfs een -zeer afgesleten- dorpel van een pre-Romaans kerkje (ca. 1000 jaar oud).

Tijdens de Tachtigjarige Oorlog vond op 5 februari 1600 op de Vughterheide het laatste heroïsche riddergevecht in West-Europa plaats.
Dit gevecht is de geschiedenis ingegaan als "De Slag van Lekkerbeetjen". Hoofdfiguren waren Gerard Abrahams van Houwelingen (alias Lekkerbeetjen) en de Franse edelman Pierre de Bréauté, die in dienst van de Staten-Generaal, de afgezanten van koning Filips III bestreed.
Dit duel heeft vele dichters en schilders geïnspireerd, getuige het grote aantal hekeldichten en lofliederen, en de vele schilderijen en gravures, die de Slag van Lekkerbeetjen tot onderwerp hebben.
Kort daarna heeft Prins Maurits tweemaal pogingen gedaan Den Bosch tot overgave te dwingen.

Vught heeft eeuwenlange wateroverlast gehad. Huizen en landerijen stonden onder water en het vee moest op hoger gelegen gebied in veiligheid worden gebracht. Hier werd, bijvoorbeeld, de oude St. Pieterskerk op het Maurickplein voor gebruikt. In 1995 heeft Vught voor het laatst wateroverlast gehad. De Dommel overstroomde en lagen de Gement en de Bossche Broek onder water. Ook de rijksweg A2 werd getroffen door het water. Bij knooppunt Vught stond de weg onder water.

Sinds 1905 wordt Vught geschreven met "GH", daarvoor werd Vught altijd geschreven met "CH": VUCHT.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog was in de gemeente een concentratiekamp gevestigd, het Konzentrationslager Herzogenbusch. Het was één van de grote en belangrijke concentratiekampen in het naziterreursysteem. Het was ook het enige officiële SS-concentratiekamp in het bezette Noordwest-Europa.
Op een deel van het oorspronkelijke kampterrein bevindt zich nu Nationaal Monument Kamp Vught. Het Nationaal Monument bestaat uit:

Een herinneringscentrum met vaste en wisselende exposities

Een herdenkingsruimte voor de slachtoffers

het Kindergedenkteken voor de weggevoerde joodse kinderen

Een herbouwde barak

Het authentieke crematorium

De fusilladeplaats

Na de Tweede Wereldoorlog werden op het voormalige kampterrein Molukkers gehuisvest. Later zijn veel van deze Molukkers in het dorp zelf gaan wonen. Daardoor kent Vught een relatief grote Molukse gemeenschap.

Koninklijke Landmacht en Vught

In Vught waren ook lange tijd enkele kazernes te vinden; in 2003 is in een verbouwde kazerne geëxperimenteerd met een campus voor uitgeprocedeerde minderjarige asielzoekers. Eind 2004 is dit experiment beëindigd. De landmacht is nog steeds aanwezig in Vught met een opleidingsschool voor de Genie, waar een gedeelte van de opleidingen plaats vinden. De overige opleidingen vinden in Grave en Hedel plaats. Bij de Genie is er een museum gevestigd in de voormalige kampkeuken. In het museum zijn er foto's, voorwerpen en een maquette over de geschiedenis van de Genie te bezichtigen. Ook is er een overzicht te zien van uniformen en uitrusting zoals deze zijn gebruikt en gedragen door genisten.

Bezienswaardigheden

De IJzeren Man

Voor de stadsuitbreiding van 's-Hertogenbosch eind 19e eeuw, werd zand gewonnen in de bossen van Vught. Dat werd gedaan door een stoommachine, die al gauw de bijnaam De IJzeren Man kreeg. Na de ontgraving vulde de grote zandput zich langzaam met grond-, wel- en regenwater en werd het duidelijk dat de plas – die inmiddels ook IJzeren Man werd genoemd – niet geringe recreatiemogelijkheden had. Tegenwoordig is de IJzeren Man dan ook tot in de verre omgeving bekend als toeristische trekpleister.

Aan de oever van het meer heeft lange tijd een hotel gestaan. Dit is eind jaren '80 afgebrand. Plannen om een nieuw hotel te bouwen sneuvelden in de jaren 1990. Het protest vanuit de bevolking was groot en uiteindelijk heeft de projectontwikkelaar zich teruggetrokken. In 2005 kwamen er nieuwe plannen voor een hotel aan de oever. De plannen waren in januari 2006 nog in behandeling.

Het Raadhuis

Een van de markantste gebouwen in Vught is het raadhuis. In 1901 liet de bankier Herman van Rijckevorsel de ‘Villa Leeuwenstein’ bouwen. In 1935 ging de villa over naar de gemeente. De restauratie en een belangrijk deel van de inrichting is geschonken door de Vughtse ereburger Willem van Beuningen. Na een stijlvolle verbouwing door de bekende architect H.W. Valk sr. werd het raadhuis op 8 juni 1937 feestelijk in gebruik genomen.

Natuurgebieden

Vught bestaat een groot gedeelte uit natuur, bestaande uit heide, bossen, polders, vennen en landerijen. Enkele natuurgebieden zijn: poldergebied de Gement tussen Vught, Cromvoirt en 's-Hertogenbosch (Deuteren), het Kraaiengat, een natuurgebied met een meer in Bergenshuizen, bosgebied Bleijendijk langs de rijkweg A2 en Vughterheide bij de IJzeren Man. Vught kent ook twee natuurparken, Reeburgpark, naast het Raadhuis en natuurpark De Kwebben in de wijk de Baarzen.

Overige bezienswaardigheden

Gripshuis

Historische boerderijen in Cromvoirt

Kasteel Maurick

Sint-Petruskerk

Theater De Speeldoos

Vughts Historisch Museum

Vughtse Toren (Sint-Lambertuskerk)

Zionsburg

Politiek

Voor de periode 2006-2010 bestaat het College van Burgemeester en Wethouders uit een coalitie van SP, CDA en VSA die elk een wethouder leveren.

De voorzitter van het college van B&W is burgemeester:

Mevrouw Drs. J. Baartmans-van den Boogaart (PvdA) , waarnemend burgemeester vanaf 15 mei 2006

De wethouders zijn:

Jef Teulings (SP), wethouder

Willem Kraanen (CDA), wethouder

Ben Brands, (VSA), wethouder

De gemeentesecretaris is Alwin ter Voert.

Uitslagen van de gemeenteraadsverkiezingen van 2002 en 2006:


Vught in de 21ste eeuw

In het centrum van Vught moet een geheel nieuw winkelcentrum komen met een grote parkeerkelder. Het oude centrum is verouderd en is niet meer aantrekkelijk voor het Vughtse publiek. In het centrum zou dan plek moeten komen voor nieuwe woningen en grote winkelketens. Wanneer het klaar moet zijn is nog niet helemaal duidelijk. Het nieuwe gemeentekantoor in het centrum is in het najaar 2006 klaar.

De toekomst van de gemeente Vught is al een tijd een discussie in de Tweede Kamer. Er zou sprake zijn om Vught toe te voegen bij de gemeente 's-Hertogenbosch. Maar telkens heeft de gemeente Vught dat tegen kunnen houden. Ook in 1996, toen er een grote gemeentelijke herindeling in Noord-Brabant plaatsvond, waarbij de gemeente Rosmalen moest fuseren met de gemeente 's-Hertogenbosch.

De gemeente Vught werkt nauw samen met de gemeente Haaren. In eerste instantie richt men zich op personele aspecten met de betreffende gemeente. Een fusie tussen Vught en Haaren is (nog) niet aan de orde maar er word wel daarover gesproken.

Economie

Het centrum van Vught bestaat onder andere uit het Marktveldpassage en de Heuvel.

Vught-Zuid heeft ook een winkelcentrum het Moleneindplein, een marktplein omgeven door vele winkels. Tot april 2001 was er een tweede winkelcentrum in Vught-Zuid, door het sluiten van supermarkt de Basismarkt zijn alle winkels in het winkelcentrum vertrokken of failliet gegaan.

Op vrijdagavond heeft de gemeente Vught koopavond en er zijn een aantal koopzondagen.

Markten:

Er zijn diverse markten in Vught. De weekmarkt is elke donderdag op het Moleneindplein. Vroeger was deze markt te vinden in het centrum, maar later verplaatst naar het Moleneindplein omdat daar meer jonge gezinnen woonden. Daarnaast zijn er een aantal jaarmarkten in de gemeente. Ook vinden op Koninginnedag in Vught-centrum en in Cromvoirt Vrijmarkten plaats.

Verkeer en Vervoer

De gemeente Vught is uitstekend bereikbaar met de auto (via de A2 en A65/N65), trein en bus. In de toekomst komt er een randweg A59, Vught - 's-Hertogenbosch.

Media

De gemeente van Vught kent twee lokale omroepen: één lokale publieke omroep (Avulo) en één lokale commerciële omroep (VTV1). Daarnaast zijn er nog een aantal regionale omroepen te ontvangen.

Het regionale dagblad in Vught is het Brabants Dagblad. Deze krant heeft een speciale editie voor Vught en 's-Hertogenbosch. Dan zijn er nog een aantal gratis wekelijkse huis-aan-huis bladen als het Stadsblad, het Klaverblad en de Bossche Omroep.

Onderwijs

Vught heeft dertien basisscholen, waarvan zes Rooms-Katholiek, één Christelijk-Protestant, vier scholen met speciaal onderwijs en twee openbare basisscholen. Dat betekent in de praktijk dat de Katholieke scholen aandacht geven aan de feesten en tradities uit het katholieke geloof, zoals Kerst, Pasen en Pinksteren en dat een school met speciaal onderwijs veel aandacht geeft aan moeilijk opvoedbare kinderen.

Daarnaast heeft Vught drie middelbare scholen voor het voorgezet onderwijs VMBO, HAVO en het VWO. Deze scholen zijn in gefuseerd onder één naam, het Maurick College met drie locaties in Vught.

Vught kent ook een aantal scholen voor het beroepsonderwijs, zoals de opleiding gezondsheidszorg.

Bekenden van Vught

Geboren:

Aäron Ayal (1988), Idols 3, (RTL4) (en woonachtig in Vught)

Paul Beekmans (1982), profvoetballer (aanvoerder FC Den Bosch) (woont tegenwoordig in Den Bosch)

Els van Breda Vriesman (1941), voorzitster van de internationale hockeybond FIH en tevens lid van het IOC (en woonachtig in Vught)

Koen van de Laak (1982), profvoetballer

Marc van der Linden (1968), royaltydeskundige, hoofdredacteur Weekend

Jan-Hein Arens (1974), beeldend kunstenaar

Jan Pijnenburg (1955), slagwerker en zanger van de band Doe Maar

Joost Prinsen (1942), acteur en tv-presentator (oa. Met het mes op tafel, NPS)

Simon Tahamata (1956), voormalig profvoetballer

Werkzaam (geweest):

Lindo Duvall (1973), radio-dj bij Avulo FM geweest, nu dj bij Radio 538

Thomas Kortbeek (1981), atleet (en geboren in Vught, woont nu in Den Bosch)

Ewald Marggraff (1923-2003), grootgrondbezitter (Zionsburg Vught) (en in Vught geboren, woonachtig geweest alsook overleden)

Marcel Urlings (1950), laatste Bevelhebber der Landstrijdkrachten (BLS)

Woonachtig:

Hans Gilhaus, ex-profvoetballer

Marcel van der Heijden, letterkundige

Pierre Hermans (1953), hockeyinternational

Jos van Herpen, ex-profvoetballer

Sandy Kandau (1970), zangeres en actrice

Simon Tahamata (1956), ex-profvoetballer

Albert Verlinde (1961), presentator (RTL Boulevard, (RTL4)

Rob Romein (1949-2000), oprichter Tulip Computers

Trivia

Met carnaval wordt Vught Dommelbaorzedurp genoemd.

Er is in de provincie Belgisch-Limburg ook een plaats Vucht, geschreven met "CH". Vught werd vóór 1905 altijd geschreven met "CH" en nooit met "GH".