Luchtfoto's / foto's Oirschot

Informatie over
Oirschot

Oirschot is een plaats en gemeente in de provincie Noord-Brabant. De gemeente telt 17.805 inwoners (1 januari 2006, bron:CBS) en heeft een oppervlakte van 102,14 km². De gemeente Oirschot maakt deel uit van het kaderwetgebied SRE. Oirschot bestaat uit de kernen Oirschot en Spoordonk en sinds 1997 ook uit de zuidelijker gelegen kernen Oostelbeers, Middelbeers en Westelbeers. Verder maakt zij deel uit van de Kempen.

Historie

Oirschot en omgeving kent een lange geschiedenis. Al in de prehistorie was de omgeving van Oirschot bewoond, oude graven uit die tijd in de bossen bij Westelbeers en sporen van nederzettingen uit het Stenen Tijdperk in hetzelfde gebied als ook op de Oirschotse Heide herinneren daar nog aan. Aangenomen wordt dat een eerste voorganger van de Mariakerk aan het Vrijthof in Oirschot uit de vijfde eeuw na Christus dateert. Daar ligt dan ook mede de grondslag voor de viering (in 1980) van het 1500 jarig bestaan van het dorp. De eerste schriftelijke documenten over de bestuurlijke geschiedenis dateren van het begin van de 14e eeuw. De grenzen van de oude gemeente Oirschot lopen ongeveer gelijk met de grenzen van de ?gemeijnten', dit waren de ongecultiveerde gronden, die door de hertogen van Brabant in de eerste helft van de 14e eeuw successievelijk aan de inwoners van Oirschot (waartoe ook nog inwoners van Best behoorden) werden uitgegeven (?verkocht'). De bewoners verkregen hiermee het recht om deze gronden in gemeenschap te gebruiken. In 1819 werd Best afgescheiden van Oirschot en vormt sindsdien een afzonderlijke gemeente.

In 1334 kregen de inwoners van Oost- en Middelbeers van hertog Jan III de Beerse gemeijnt tegen betaling in gebruik. Dit was het gebied tussen Oerle, Oirschot, Oisterwijk en Hilvarenbeek. Afgezien van enkele grenscorrecties en de toevoeging van Westelbeers in 1803 zijn de grenzen zoals ze toen aangegeven werden steeds intact gebleven.

In 1997 zijn de oude gemeenten Oirschot en Oost-, West- en Middelbeers samengevoegd tot de nieuwe gemeente Oirschot.

Bezienswaardigheden

De gemeente Oirschot kent vele bezienswaardigheden. Zo telt zij meer dan 300 rijks- en gemeentelijke monumenten en beschikt zij over twee beschermde dorpsgezichten. Oirschot heeft daarmee de grootste "monumentendichtheid" van Nederland.

Een greep uit de bezienswaardigheden in de gemeente Oirschot:

De Rooms-katholieke Sint-Petrus' Banden is een forse gotische kruisbasiliek uit de 15e en 16e eeuw. De stompe toren is een hoogtepunt van de Kempense gotiek. De toren is 72 meter hoog.

Het Oude Raadhuis, raadhuis gebouwd in 1513, gelegen aan de Oirschotse markt.

Maria-kerk, de Nederlands Hervormde kerk (thans PKN-kerk), vanwege de voormalige functie als boterwaag ook bekend als Boterkerkje, is een 12e-eeuws zaalkerkje in romaanse stijl. Gebouwd rond 1100 en volgens professor E.H. ter Kuile waarschijnlijk veel ouder.

Het voormalige Klooster Nazareth met kapel in neoromaanse stijl uit 1910. Het complex werd ontworpen door de architecten Jos Cuypers en Jan Stuyt.

De voormalige Brouwerij De Kroon uit 1773.

Hof van Solms, paleis van Arnoldus Feij.

De Grote Stoel, Europa's grootste houten stoel. Prachtig stukje vakmanschap van de Oirschotse meubelindustrie.

Huize Groenenberg, een zeer fraai huis daterend uit 1613.

Kapel van de Heilige Eik, de stenen kapel stamt uit 1606 (eerder stond er al een kapel van hout).

Natuur

Oirschot beschikt over in totaal elf natuurgebieden. Enkele van die gebieden zijn:

Oirschotse Heide: ten zuidoosten van de plaats Oirschot gelegen, doet grotendeels dienst als militair oefenterrein

De Beerze: natuurgebied gelegen rondom het zuidelijk verloop van het riviertje de Beerze

Landgoed Baest: in het westen van de gemeente gelegen; bossen, agrarisch gebied en historische tuinen rondom het noordelijk verloop van het riviertje de Beerze

De Mortelen: tussen de plaatsen Oirschot, Liempde en Boxtel gelegen; een agrarisch gebied afgewisseld met stukken bos

Kuikeindse en Landschotse Heide: ten zuiden van Middelbeers gelegen natuurgebied bestaande uit heidevelden, bossen en vennen

Musea

Kloostermuseum Karmelietessen

Museum De Vier Quartieren

Museum Franciscanessen

Museum Brigade en Garderegiment Prinses Irene

Museum Kruysenhuis

Museumke De Poffer

Museumbrouwerij Oirschots Bier

Etymologie van de naam ?Oirschot?

Er bestaan vele verklaringen van de naam Oirschot. De meest waarschijnlijke lijkt die van Dr. M. Gijsseling. Schoot (oudtijds geschreven scoet en verkort tot scot, schot) is een vooruitspringend stuk hoger land in een moerassig gebied, waarop in het geval van Oirschot, de oeros (ura-oro-oor) zijn leger had. De naam is dan ouder dan de bewoning.

Economie

Oirschot is van oudsher een gemeente die sterk agrarisch is ingesteld. Veel agrarische bedrijven zijn daarom nog steeds gevestigd in deze gemeente. Sinds de 19e eeuw is ook de meubelindustrie in Oirschot sterk vertegenwoordigd; enkele grotere bedrijven geven emplooi aan tientallen werknemers. Verder is door de gunstige ligging in de driehoek Eindhoven, Tilburg en 's-Hertogenbosch en de nabijheid van de autosnelweg A58 Oirschot een gunstige vestigingsplaats voor ondernemingen. De bekendste van deze bedrijven zijn Heras Hekwerk en De Meeuw, fabrikant van schaftketen.

Tussen Oirschot en Eindhoven ligt een van de grootste Nederlandse legerkazernes, de Generaal Majoor de Ruyter van Steveninck Kazerne, een grote werkgever. In de kazerne zijn parate troepen Cavalerie (Huzaren van Boreel) ondergebracht en tot 2005 gaf de legerplaats onderdak aan de 41e Afdeling Veldartillerie.

Overige kernen

Spoordonk, Oostelbeers, Middelbeers en Westelbeers.

Politiek

De Oirschotse gemeenteraad telt 17 leden en bestaat in 2005 uit:

CDA/DP'96: 6 zetels

VDP/VVD: 4 zetels

Dorpsvisie: 3 zetels

PvdA: 2 zetels

De Gewone Man: 2 zetels

Na de gemeenteraadsverkiezingen van 7 maart 2006 is de samenstelling:

Dorpsvisie: 4 zetels

CDA: 4 zetels

PvdA: 4 zetels

De Gewone Man: 3 zetels

VVD: 2 zetels

Geboren in Oirschot

Hieronder vindt u een lijst van mensen die geboren zijn in Oirschot met een bijzondere staat van dienst.

Sint Odulphus (9de eeuw), pastoor, zendeling en heilige (sinds 1819 veranderde zijn geboorteplaats van naam: Best)

Christiaan van der Ameijden (ca. 1530-1605), zanger en componist

Jan Baptist Verrijt (ca. 1600-1650, organist en componist

Guillaume de Metser (1613-1683), schrijver

Arnold Fey (ca. 1633-1679), chirurgijn

Petrus Mercx (1845-1934), pauselijk zoeaaf

Cornelis van de Ven (1865-1932), bisschop

Carl Romme (1896-1980), politicus

Piet Teraa (1917-1996), kunstschilder

M.C.A. van der Heijden (1931), literatuurhistoricus

Leo Schepens (1953), kunstschilder

Michiel van Kempen (1957), schrijver en literatuurhistoricus

Lauran Schijvens (1958), kunstenaar

Jacqueline Kerkhof (1966), cabaretier, regisseur

Alex Klaasen (1977), zanger, acteur en cabaretier

Kristel Klaasen (1978), musicalzangeres