Luchtfoto's / foto's Lemmer

Informatie over
Lemmer

Lemmer (Fries: De Lemmer) is een dorp in de gemeente Lemsterland. Het is een van Frieslands bekendste watersportplaatsen. Het dorp Lemmer heeft ongeveer 10.000 inwoners, de gemeente Lemsterland zo'n 14.000.

Lemmer is ook bekend als woonplaats van Rintje Ritsma. In Tacozijl, nabij Lemmer, bevindt zich het ir. D.F. Woudagemaal, het grootste stoomgemaal ooit gebouwd, dat in 1998 op de Werelderfgoedlijst is gezet. De Lemster aak (een traditioneel zeilschip) is afkomstig uit Lemmer. De Groene Draak, het zeilschip van koningin Beatrix, is een Lemster aak.

Lemmer heeft vooral een centrumfunctie voor het zuiden van Friesland en het noorden van Flevoland, en heeft een scholengemeenschap. Ieder jaar is er de Lemsterweek, dit is een week vol evenementen waar per jaar zo'n 85.000 mensen op afkomen.

Geschiedenis

De eerste Lemsters vestigden zich op de plaats waar de Rien en de Zijlroede samenvloeien. Wanneer ze dat precies deden is niet bekend. Lemmer wordt in het begin van de 14e eeuw genoemd, maar nog eerder, in 1228, komt het onder de naam Lenna voor onder de stukken van de bisschop van Aartsbisdom Utrecht. Er kan waarschijnlijk een verband worden gelegd met de naam Lammerbroeke. Deze naam komt in 1165 voor, als een eerdere vorm van Lemsterhoek, een kleine vestiging iets ten westen van het tegenwoordige Lemmer, die omsteeks 1400 door de Hollanders verwoest werd. Er volgde geen herbouw, maar de plek en de naam zijn nog steeds bekend, vooral bij schippers en vissers.

Geleidelijk groeide een nederzetting bij de uitmonding van de binnenwateren in de Zuiderzee, een uitgelezen plaats voor koop- en ambachtslieden.

Lemmer lag aan de Zuiderzee op een kwetsbare plaats en werd vaak onder Hollandse invloed gebracht. Dat gebeurde onder andere in 1197, toen graaf Willem I in Oosterzee een burcht liet bouwen in verband met de strijd tegen de heer van Kuinre. In Lemmer stond later ook een kasteel. Dat werd in 1422 gebouwd door Jan van Beieren, die door de Schieringers als beschermheer naar Friesland was geroepen. Hij werd ook wel Jan zonder Genade genoemd en hij zal in Lemmer zeker geen populaire figuur zijn geweest.

Ook Karel van Egmond, hertog van Geldre, bemoeide zich met Friesland. Hij liet in 1521 in Lemmer een blokhuis bouwen - een versterkt onderkomen voor een garnizoen. Twee jaar later hij het aan de Bourgondiërs. Hoe burcht, kasteel en blokhuis eruit gezien hebben is onbekend.

De Spanjaarden lieten het dorp ook niet met rust. Tijdens de Tachtigjarige Oorlog, in 1581, werd het door hen veroverd, tegelijk met de stad Sloten. Maar Bernhard von Galen, bisschop van Münster, stootte in 1672 zijn neus; het lukte hem niet om Lemmer te bezetten.

In 1799 landden Engelse troepen in Lemmer. Er was oorlog tussen Engeland en Frankrijk en daar kreeg de Republiek ook mee te maken. Engelse oorlogsschepen voeren de Zuiderzee op. De steden Enkhuizen, Medemblik en Stavoren werden bezet. Spoedig daarna kon men in Lemmer de forse oorlogsschepen zien naderen. Het Lemster beurtschip, waarmee de ondernemende Poppe Jans menige tocht naar Amsterdam had gemaakt, werd bij Urk overmeesterd. De passagiers werden naar Stavoren gebracht. Op 24 september verschenen twee Engelse oorlogsschepen voor de haven van Lemmer. Kapitein James Boorder ging in een sloep - onder dekking van een witte vlag - aan wal om de bestuurders te ontmoeten. Een opstekende storm noodzaakte hem de nacht in herberg De Wildeman door te brengen. Drie dagen later keerde hij terug en eiste Lemmer voor de Engelsen op, met inbegrip van alle geladen schepen. Bij weigering zou heel Lemmer aan stukken worden geschoten. Lemmer wees onvervaard de eis af. Het had inmiddels versterking gekregen van 500 gewapende boeren uit Het Bildt, die veldgeschut met zich meebrachten. Maar tegen de beschieting met Engelse veertien-, zestien- en achtienponds kogels was het dorp niet bestand. Anderhalf uur nadat de aanval was ingezet stak men op de kerktoren de vlag uit als teken van overgave. Op verschillende plaatsen in Friesland riepen Patriotten burgers en soldaten op om Lemmer te bevrijden. Op 7 oktober waren er nog 260 soldaten en mariniers in het dorp. Om een aanval te water te voorkomen werden de vaarwaters met kettingen afgesloten.

Uiteindelijk werd Lemmer een van de belangrijkste plaatsen van Nederland, mede dankzij haar vloot van 146 schepen. Met de komst van Flevoland en de Afsluitdijk werd dit danig minder.

Bekende Lemsters

Rintje Ritsma (schaatser)

Wieteke Cramer (schaatsster)

Annemarie Thomas (schaatser)

Pieter Verhoeff (filmmaker)

Image:Holland_Lemmer_2004-094.jpg
Image:Holland_Lemmer_2004_092.jpg
Image:Holland_Lemmer_2004_101.jpg
Image:Holland_Lemmer_2004_097.jpg

de:Lemmer
fy:De Lemmer
en:Lemmer