Luchtfoto's / foto's Vierhouten

Informatie over
Vierhouten

Vierhouten is een dorp in de gemeente Nunspeet, in de Nederlandse provincie Gelderland. Het is gelegen op de Veluwe, tussen Elspeet, Nunspeet en Vaassen. Vierhouten heeft 724 inwoners (1 januari 2006).

Het verenigingsleven en de rest van de Vierhouter samenleving heeft als centraal punt het dorpshuis Horsterhoek. In dit dorpshuis komen de Vierhouters samen door middel van onder andere activiteiten en feestavonden.

Geschiedenis

Vierholten, zo werd Vierhouten vroeger genoemd. De naam zou verwijzen naar de vier bossen die rondom het dorp liggen. Dit zouden dan het Vierhouterbos, het Vreebos, het Elspeterbos en het Gortelsebos zijn.
Aan de waarheid van deze theorie wordt getwijfeld, maar toch is deze verklaring van de naam Vierhouten de meest gebruikte.

Een andere theorie is dat de naam afkomstig zou zijn van de Nunspeter familie Vierholt (later Vierhout). Zij hebben vroeger schijnbaar veel landerijen gehad op de plaats waar nu Vierhouten ligt.

Door zijn ligging in het bos en aan de heide is Vierhouten een druk bezochte recreatieplek, met veel campings en hotels.
Niet voor niets is hier de oudste camping van Nederland gevestigd. Camping "Saxenheim" (thans "Samoza") werd al begin jaren 20 opgericht. De oude kantine uit 1927 (enige jaren na de opening van de camping gebouwd) is nog altijd aanwezig en staat op een heuvel centraal op de camping gelegen.

De Paasheuvel in Vierhouten is een kampeer- en samenkomstterrein, dat tot in de jaren vijftig grote bekendheid genoot als "heilige grond" voor de Arbeiders Jeugd Centrale (AJC), de jeugdorganisatie van de SDAP en de PvdA.

In de omgeving van het dorp werden vanaf de jaren 20 van de 20e eeuw diverse villa's en landhuizen gebouwd. De bekendste daarvan is het rijksmonument "Noorderheide", een ontwerp van architect Eschauzier.
Deze villa werd in 1939 gebouwd en bewoond door de bekende Rotterdamse havenbaron D.G. van Beuningen. In deze villa hingen jarenlang wereldberoemde schilderijen, die thans zijn ondergebracht in het museum Boijmans Van Beuningen te Rotterdam.

Vierhouten was tot halverwege de 20e eeuw een typisch Veluws boerendorp. Daar is nu weinig meer van over. Veel oude boerderijen verdwenen, werden onherkenbaar verbouwd of kwamen in handen van mensen van buiten het dorp (op de Veluwe "import" genoemd). Ook vielen er enkele ten prooi aan de vlammen.

In 50 jaar tijd is het aanzien van het dorp dan ook flink veranderd. Het is nu vooral een forensendorp en "echte" boerenbedrijven zijn er niet meer te vinden.
Een prachtig bewaard gebleven boerderij is het rijksmonument "De Jonge Stee" aan de Plaggeweg 26. Deze boerderij is nog volledig intact en heeft nog vele oude details zoals een grote schouw, bedsteden en een opkamer. Ook het erf is mooi bewaard gebleven met een oude schaapskooi, wagenschuur en hooiberg.

Bezienswaardigheden

Een bekende bezienswaardigheid is het voormalig onderduikerskamp "Verscholen Dorp" aan de Pas-opweg. Hier zaten in de Tweede Wereldoorlog veel onderduikers verborgen.
Er zijn een drietal hutten nagebouwd en restanten van de oude hutten zijn er ook nog terug te vinden.
Bij het kamp staan tevens een tweetal gedenkstenen.
Wat verder in de richting van Vierhouten staat aan de Tongerenseweg nog een monument dat herinnert aan de fusillatie van een aantal Joden op die plek.
Aan de Nunspeterweg 1 in het dorp Vierhouten zelf, is een klein museum ingericht dat herinnert aan dit kamp en de 2e Wereldoorlog.

Verdere bezienswaardigheden zijn:

Het Vierhouterbos, een oud malebos dat vele eeuwen in gemeenschappelijk gebruik was door de Vierhouters. Men vindt er oude eikenhakhoutbossen, beukenbossen, naaldbossen, een pinetum, oude grafheuvels en helemaal achterin het bos het natuurgebied "Noorderheide" met de waterwerken van van Beuningen.

De Elspeetse Heide, een prachtig glooiend heideveld met enkele vennen. Een restant van de immense heidevlakte die dit deel van de Veluwe ooit bedekte.

Culinaire parel

Een jaarlijks terugkerend grootschalig evenement is het zogenaamde "Rondje Vierhouten".
Het "Rondje Vierhouten", luidt voor de restaurants de opening van het wildseizoen in, en trekt jaarlijks vele duizenden bezoekers.
De koks van de diverse restaurants en horecagelegenheden (Vierhouten telt er 10 in het hele dorp !), zetten tijdens het "Rondje Vierhouten" hun beste beentje voor en bieden op die dag diverse kleine wildgerechten aan.
Vierhouten wordt niet voor niets al jaren aangeduid als "de culinaire parel van de Veluwe". Men kan er van eenvoudig tot zeer luxe eten.