Informatie over
Tiel
Tiel is een stad (hanzestad) en gemeente in de Nederlandse provincie Gelderland. De gemeente telt 41.009 inwoners (1 januari 2006, bron: CBS) en heeft een oppervlakte van 34,81 km² (waarvan 2,17 km² water). De Tielse bevolking telt een ruime 5500 allochtonen. Tiel ligt aan de A15 en kan bereikt worden via de N834 en N835. Tiel ligt ingeklemd tussen de rivieren de Waal (in het zuiden) en de Linge en het Amsterdam-Rijnkanaal (oosten). Tiel fungeert als eindpunt van de spoorlijnen Tiel - Utrecht (beheerd door de Nederlandse Spoorwegen) en Tiel - Arnhem (sinds 2005 in het beheer van Syntus). Vermoedelijk in 2007 zal de Tielse wijk Passewaaij een station krijgen op de lijn Tiel - Utrecht.
20e eeuw
De gemeente werd in de twintigste eeuw verschillende keren uitgebreid, met de dorpen Drumpt, Kapel-Avezaath en Wadenoijen, die werden overgedragen door de voormalige gemeente Wadenoijen. Daarnaast werden de buurtschap Latenstein in 1956 en het gehucht Medel in 2002 door de gemeente Echteld aan Tiel overgeheveld. In de jaren '90 van de 20e eeuw is op de plaats van de buurtschap Passewaaij, tussen Wadenoijen en Tiel, begonnen met de aanleg van de grootscheepse Vinex-nieuwbouwwijk Passewaaij.
De mascotte van de stad is Flipje, het fruitbaasje (de stripfiguur van de lokale jamfabriek De Betuwe). Van Flipje staat een standbeeldje in de stad.
Sinds 1965 zit in Tiel het Bureau Krediet Registratie, kortweg
BKR, gevestigd.
Politiek
Op 7 maart 2006 zijn er voor het laatst verkiezingen gehouden voor de gemeenteraad.
De gemeenteraad van Tiel telt 27 zetels en bestaat uit:
PvdA (10)
CDA (5)
ProTiel (5)
VVD (4)
GroenLinks (2)
D66 (1)
Daarnaast kent de gemeente Tiel twee partijen die niet in de raad vertegenwoordigd zijn:
ChristenUnie
SGP
Sinds 2003 staat Steven de Vreeze (PvdA), voormalig burgemeester van Enkhuizen, aan het hoofd van het Tielse College van B&W. Diens voorganger was partijgenoot Ed van Tellingen. De huidige burgemeester van Haarlem, Jaap Pop was in de jaren tachtig burgemeester van Tiel.
Overige kernen van de gemeente Tiel
Dorpen: Kapel-Avezaath en Wadenoijen
Buurtschappen: Passewaaij en Zennewijnen
Industrieschappen: Kellen, Latenstein en Medel
Evenementen
Jaarlijks worden in Tiel, in het tweede weekend van september, de landelijk bekende evenementen Appelpop en het Oogst Fruitcorso georganiseerd.
Tot 1995 vond in Tiel het na-Tourcriterium Profronde van Tiel plaats. Bekende deelnemers in de loop der decennia waren o.a. Greg LeMond, Bernard Hinault, Steven Rooks en Joop Zoetemelk. De wielerronde kon jaarlijks rekenen op een goed deelnemersveld en stond in het peloton zeer goed aangeschreven.
Geboren in Tiel
Joan Derk van der Capellen tot den Pol (2 november 1741), Nederlands politicus en patriot (? 1784)
David Hendrik Chassé (18 maart 1765), Nederlands officier (? 1849)
Herman Jacob Dijckmeester (1 februari 1771), Nederlands Tweede-Kamervoorzitter 1835-1836 (? 1850)
Annie Foore (26 maart 1847), Nederlands schrijfster (? 1890)
Mary Dresselhuys (22 januari 1907), Nederlands actrice (? 2004)
Frank Govers (6 maart 1932), Nederlands modeontwerper (? 1997)
Hannes Meinkema (12 september 1943), Nederlands schrijfster
Wim Plekkenpol (8 april 1948), Nederlands sportjournalist
Jochem van Gelder (23 mei 1963), Nederlands televisiepresentator
Patrick Stoof (27 juli 1967), Nederlands acteur, toneelregisseur en theaterdocent
Dirk Jan Derksen (17 juni 1972), Nederlands voetballer
Bobbie Traksel (3 november 1981), Nederlands wielrenner
Beroemde (ex-)inwoners van Tiel
Gijs Scholten van Aschat (19 september 1959, te Doorn), Nederlands acteur
Menno ter Braak (26 januari 1902 te Eibergen), Nederlands schrijver
Simon Tahamata (26 mei 1956 te Vught), Nederlands voetballer
Jomanda (5 mei 1948 te Deventer), Nederlands medium
Hanny (1956 te Alkmaar), Nederlands zangeres
Fedja van Huêt (21 juni 1973), Nederlands acteur
Trivia
Het boek De pleegzoon (1833) van Jacob van Lennep speelt zich gedeeltelijk af in Tiel.
Tiel werd in het jaar 1006 geplunderd door de Vikingen. Volgens een monnik sleepten de indringers zonder enige tegenstand de voorraden weg, waarna ze alles platbrandden.
Kerkelijkheid
Tiel kent een grote verscheidenheid aan christelijke gezindtes, hoewel een groot deel van de bevolking onkerkelijk is. De stad kent een rooms-katholieke parochie. Daarnaast bestaan er in Tiel protestantse gemeentes die zijn aangesloten bij de Nederlands Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland, de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt en een Evangelisch-Lutherse gemeenschap. De islamitische gemeenschap kan zijn geloof belijden in diverse moskeeën.
Geografisch-lokale indeling
De gemeente Tiel is ingedeeld in de volgende geografische eenheden:
01 Centrum
Binnenstad
Sterrebos
Stationsbuurt
02 Tiel-Oost
Santwijck
De Lok
Het Ooij
Latenstein
03 Tiel-West
Hertogenwijk
Burgemeesterswijk
Ridderweide
04 Tiel-Noord
Elzenpas
Westroijen
Rauwenhof
Drumpt
05 Passewaaij
Passewaaij-Noord
Passewaaij-Zuid
06 Zennewijnen
Zennewijnen dorp
Zennewijnen omgeving
07 Wadenoijen
Wadenoijen dorp
Wadenoijen omgeving
08 Kapel-Avezaath
Kapel-Avezaath dorp
Kapel-Avezaath omgeving
09 Kellen
Veluwe
Kellen Industrieterrein
10 Medel
Tielse media
Nog voor 1900 had Tiel haar eerste krant: De Tielsche Courant, uitgebracht door de gebroeders Campagne. Onder het juk van de bezetter moest de krant stoppen en kwam er een nieuwe krant: De Teisterbander, die Duits-gezind was. Na de oorlog kwam de Tielse Courant weer terug. Na een overname werd deze naam vervolgens omgedoopt in Nieuwe Tielsche Courant. In de jaren '90 verdween deze krant en werd omgedoopt in Dagblad Rivierenland. Deze krant werd vervolgens weer opgeslokt door De Gelderlander. Tegenwoordig worden wekelijks De Zakengids en De Stad Tiel gratis huis-aan-huis verspreid. Daarnaast brengt De Gelderlander een editie uit voor Tiel en omgeving: Editie Rivierenland.
Vandaag de dag heeft Tiel een eigen lokale zender; Stadsomroep Tiel. Via het Tielse kabelnetwerk is StadsTV actief. Op dit kanaal is 24 uur per dag een actuele kabelkrant te zien. In het weekend worden er televisieprogramma's uitgezonden met Tielse aangelegenheden als onderwerp. Daarnaast zal StadsRadio Tiel binnenkort haar uitzendingen starten via de etherfrequentie 107.5 mhz.
Tiel kende met name in de jaren '80 veel piratenzenders. Bekende namen uit die tijd waren De Stille Genieter,Taragona' en 'Ronalisa.Deze zenders draaiden voornamelijk Nederlands-talige muziek. Daarnaast waren er illegale zenders die Engels-talige muziek draaiden, zoals Nova FM, Hanzestad en Atlantis.