Luchtfoto's / foto's Acquoy

Informatie over
Acquoy

Acquoy is een dorp in de gemeente Geldermalsen. Het dorp telde in 1965 608 inwoners, in 1993 waren dat 615.

Volgens een overlevering zou een Jan van Arkel het dorp Acquoy gesticht hebben, nadat hij in 1133 terugkeerde van een kruistocht. Dit is echter onwaarschijnlijk, want het jaar 1133 valt in een periode dat er geen kruistochten waren. De eerste kruistocht was namelijk van 1096-99 en de tweede van 1147-49. Sommige bronnen melden dat de Jan van Arkel die hier genoemd wordt Jan van Arkel VIII is, maar die heeft een eeuw later geleefd en had de bijnaam "de Sterke".

In 1305 wordt Acquoy genoemd als behorend tot het bezit van de heren van Voorne. In 1364 verpandde Catherina van Voornenburgh haar huis met de burcht van Acquoy voor 10 jaar aan Otto van Arkel en later kocht hij het. Vanaf toen hoorde Acquoy net als Arkel zelf en Gellicum tot de heerlijkheid van Arkel. Nadat Acquoy enige malen in andere handen was overgegaan, werd het in 1513 gekocht door Floris van Egmond, graaf van Buren.

Door zijn huwelijk met de kleindochter van Floris, Anna van Egmond in 1551 kwam Acquoy samen met Leerdam in bezit van prins Willem van Oranje. In die tijd werd de heerlijkheid verheven tot Baronie. Acquoy bleef in handen van het Huis van Oranje tot 1795, waarna het samen met Leerdam, bij Holland werd ingelijfd. Dit geschiedde overigens niet zonder protest van de zijde der bevolking. In 1820 werd het dorp Gelders gebied doordat het bij de gemeente Beesd werd gevoegd. Overigens is één van de titels van koninging Beatrix nog altijd barones van Acquoy.

Acquoy ligt aan een oude bocht van de rivier de Linge die echter is afgesneden, zodat het nu aan een doodlopende U-vormige zijarm van het riviertje ligt. Omdat in vroeger tijd langs of vlak achter de Lingedijk gebouwd werd, heeft het dorp een langgerekte en bochtige vorm gekregen.

De naam Acquoy wordt al in 1311 genoemd, maar er heerst onzekerheid aangaande de oorsprong ervan. Sommigen zeggen dat de naam is samengesteld uit het Latijnse "aqua" (water) en het Germaanse "ooi" (laag en drassig land). "Ooi" treffen we ook aan in de namen: Wadenoijen, Poederoyen en Ammerzoden (= Ammerzoyen). Uit ditzelfde denken zou de naam "Rhenoy" samengesteld zijn uit "Rhenus" = Rijn, gevolgd door hetzelfde. Anderen wijzen erop dat "Acquoy" in oude bronnen vermeld wordt als Eckoy of Echoy en dat zou als betekenis hebben laagland van heer Akko of Ekko". Het zou hier dan gaan om een Fries edelman maar dit is zeer onzeker.

Acquoy is bekend als geboorteplaats van Cornelius Jansenius, de bisschop van Ieper, uit wiens theologische geschriften de beweging van het jansenisme voortkwam.