Luchtfoto's / foto's Hooghalen

Informatie over
Hooghalen

Hooghalen is een dorp in de Nederlandse provincie Drenthe, gemeente Midden-Drenthe, met ongeveer 940 inwoners (1 januari 2004).

Hooghalen is een esdorp op de flank van de zandgronden. Door gevechtshandelingen aan het einde van de Tweede Wereldoorlog zijn veel oude boerderijen in het dorpscentrum gesneuveld. Daarna is het dorp ook op bescheiden schaal uitgebreid door nieuwbouw.

Belangrijkste bezienswaardigheid van Hooghalen is het Herinneringscentrum Kamp Westerbork. Hier wordt de geschiedenis verteld van Kamp Westerbork en de jodenvervolging in het algemeen. Het centrum werd geopend in 1983 en ligt aan de Oosthalen, zo'n drie kilometer van het voormalig kampterrein verwijderd. Het kampterrein zelf, dat na de oorlog eerst nog onder de naam Woonoord Schattenberg als opvangkamp voor Zuid-Molukkers dienst deed, werd begin jaren zeventig met de grond gelijk gemaakt. Sinds eind jaren zestig staan er een rij grote radiotelescopen, de
Westerbork Synthese Radio Telescoop, waardoor om storing van de waarnemingen te voorkomen, gemotoriseerd verkeer en het gebruik van mobiele
telefoons in de wijde omgeving niet is toegestaan. Pas in de jaren zeventig zijn op het terrein ook herinneringstekens voor Kamp Westerbork aangebracht. Het bekendste zijn ongetwijfeld de omhoogkrullende spoorrails van het Nationaal Monument Westerbork, die de spoorweg naar de dood symboliseren. Daarnaast is er de landkaart van Nederland van 102.000 stenen, met een steen voor elk slachtoffer dat via Westerbork gedeporteerd werd en omkwam. Verder zijn op het terrein een verzetsmonument, de Jerusalem Stone en enkele reconstructies van het kamp te vinden.

Het dorp Hooghalen telt een Nederlands Hervormde en een vrijgemaakt gereformeerde kerk en heeft daarnaast een gereformeerde gemeente. Andere voorzieningen in het dorp zijn: sportvelden, een openbare basisschool, een supermarkt met postagentschap, een bakker en nog enkele andere winkels en horecagelegenheden. Hooghalen is ondanks de ligging aan de A28 en de spoorlijn Meppel - Groningen niet zo makkelijk bereikbaar: er is namelijk noch een afrit van de snelweg, noch een station aan de spoorlijn.

De omgeving van Hooghalen is zeer de moeite waard. Aan de noordrand van het dorp ligt een klein bosgebied, 't Witte Zand. Ten oosten van het dorp ligt niet alleen de bescheiden es, maar ook een groot natuurgebied: de Boswacherij Hooghalen. Dit bestaat niet alleen uit naaldbos, maar ook uit een hoogveengebied (het Hingsteveen) en heidevelden. Het kampterrein ligt midden in het gebied, het Herinneringscentrum aan de rand ervan. Het Heuvingerzand maakt eveneens deel uit van de boswachterij. Dat geldt niet voor het Groote Zand, een bos- en heidegebied ten noordoosten van Hooghalen dat in eigendom is van Het Drentse Landschap.

Geschiedenis

Tot de achttiende eeuw wordt er nog geen onderscheid gemaakt tussen Hooghalen en Laaghalen. Laaghalen is waarschijnlijk een middeleeuwse afsplitsing van Hooghalen. Beide dorpen maakten onderdeel uit van de boermarke van Haelen. Pas in 1864 is de marke in tweeën gesplitst, hoewel de dorpen toen al zelfstandig functioneerden. In 1870 kreeg Hooghalen een station aan de nieuw aangelegde spoorlijn Meppel-Groningen. In 1938 werd het vanwege te weinig klandizie gesloten. Na de Tweede Wereldoorlog veranderde Hooghalen langzaam van een agrarisch dorp in een forensendorp en kregen veel boerderijen een woonfunctie, een ontwikkeling die overal in Drenthe plaatsvond.

Tot 1 januari 1998 maakte Hooghalen deel uit van de gemeente Beilen. Het doorvoerkamp Westerbork lag aan de rand van de vroegere buurgemeente Westerbork en is naar die gemeente genoemd en niet naar het dorp, hoewel het dorp Westerbork een stuk zuidelijker gelegen is.