Luchtfoto's / foto's Veghel

Informatie over
Veghel

Veghel is een plaats en gemeente in het oosten van de provincie Noord-Brabant, Nederland. In 1994 is de gemeente Veghel samengevoegd met de gemeente Erp onder behoud van de naam Veghel. Naast de dorpen Veghel (24.000 inwoners) en Erp (5.000 inwoners) bestaat de gemeente uit de kerkdorpen Zijtaart, Eerde, Mariaheide, Boerdonk en Keldonk.

Per 1 januari 2006 had de gemeente Veghel 36.793 inwoners (bron: CBS). Veghel is in vriendschap verbonden met de Duitse stad Goch.

Geschiedenis

De eerste nederzettingen in Veghel dateren uit de Romeinse tijd en werden gevonden langs het riviertje de Aa. Na in de vroegste periode deel te hebben uitgemaakt van het mysterieuze graafschap Rode (Sint-Oedenrode), kwam Veghel in de 13e eeuw bij het hertogdom Brabant als onderdeel van de Meierij van 's-Hertogenbosch. Sinds 1310 is Veghel officieel een gemeente, wanneer Hertog Jan II van Brabant haar inwoners het recht geeft tot het gebruik van gemeentegronden. Vruchtgebruikers van de gemeente zijn de heren van Erp die wonen op kasteel Frisselsteijn te Veghel.

Sinds 1648 is Veghel onderdeel van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden. Als voormalig onderdeel van het hertogdom Brabant ligt Veghel in de Meierij van 's-Hertogenbosch. Veghel leed onder religieuze en economische onderdrukking vanuit het toenmalig protestante Holland (net als de andere generaliteitsgebieden van Staats-Brabant en Staats-Limburg), nadat het gebied bij de Vrede van Münster tot een militaire bufferzone voor Holland werd. Pas in 1795, wanneer de Fransen binnenvallen, krijgt Veghel haar vrijheden terug en wordt volwaardig onderdeel van het koninkrijk der Nederlanden. Sinds de tweede helft van de 19e eeuw ontwikkelt Veghel zich van een agrarisch dorp tot een industrieplaats als gevolg van de aanleg van de Zuid-Willemsvaart. In dezelfde periode wordt begonnen met het oprichten van de belangrijkste monumentale gebouwen, zoals de neogotische Sint-Lambertuskerk, het oude raadhuis en kloosters. De pedagogische academie te Veghel is met haar stichting in 1872 een van de oudste onderwijsinstellingen van de regio.

Medio 1860 bloeiden handel en nijverheid op en nam met name de vlasteelt een grote vlucht na de aanleg van een 1 km lange haven langs het dorp. In vrijwel elk gezin werd er vlas geteeld. Er ontstond ook een drukke boterhandel en een bloeiende handel in gemeste kalveren. Deze handel gaf inwoners van Veghel eind 19e eeuw de bijnaam 'kuus' te zijn.
Halverwege de 20e eeuw vestigden zich enige internationale bedrijven in Veghel, die voor groei van de industrie zorgden, met name in de transportsector.

Eind 20e eeuw werd door de gemeente de leus "Veghel Voedingstad" geïntroduceerd, verwijzend naar de gevestigde Voedingsindustrie voor zowel mens (Chocolade) als dier (Mengvoederbedrijven).

In 1940 werd Veghel bezet door de Duitse troepen. Met het begin van Operation Market Garden in 1944, was Veghel een van de landingsplaatsen voor de 101e Airborne Divisie vanwege haar strategische ligging.

Wijkindeling in Veghel

De gemeente Veghel bestaat uit 7 wijken die weer in een aantal buurten zijn onderverdeeld, deze bestaan uit (volgens het CBS en de website van de gemeente):

Veghel

Veghel ten oosten van rivier De Aa

Veghel ten westen van rivier De Aa

Eikelkamp, beter bekend als 'De Bloemenwijk'

Leest

Veghel-Zuid

De Bunders

Industrieterrein Rijksweg en Dorshout

Industrieterrein De Dubbelen

't Ven

Verspreide huizen Dorshout-Hazelberg

Verspreide huizen Beukelaar-Ham

Mariaheide

Mariaheide

Verspreide huizen Mariaheide

Zijtaart

Zijtaart

Verspreide huizen Kempkens-Biezen

Verspreide huizen Zondveld

Eerde

Eerde

Verspreide huizen Eerde

Erp

Erp

Verspreide huizen Morsche Hoef

Verspreide huizen Hurkske

Verspreide huizen Kraanmeer en Dijk

Verspreide huizen Hurkskese Bossen

Keldonk

Keldonk

Verspreide huizen Keldonk

Boerdonk

Boerdonk

Verspreide huizen Boerdonk

Buurtschappen

Buurtschappen in de gemeente Veghel zijn onder meer: Beukelaar, Bolst, Bus, Dijk, Doornhoek, Dorshout, Ham, Havelt, Hazelberg, Heuvel, Heuvelberg, Hoek, Hoogebiezen, Hurkske, Kempkens, Kraanmeer, Lagebiezen, De Laren, Looieind, Morse Hoef, Oudveld, Ven, Willebrordushoek en Zondveld. De gemeente geeft niet voor elke groep "verspreide huizen" duidelijk aan welke buurtschappen eronder vallen.

Media

Het Brabants Dagblad is sinds 1770 de regionaal verschijnende krant en de Stadskrant Veghel is een van de oudste lokale weekkranten van Veghel en haar (directe) regio waar de kabelkrant StadsTV11 en Kliknieuws op internet moderne elektronische varianten op zijn.
Daarnaast is er de Lokale Omroep Uden-Veghel: Skyline-Radio-TV, waarvan de uitzendstudio in de voormalige Udense Brandweerkazerne is gevestigd.
De regionale omroep is Omroep Brabant met zijn radio- en televisiestudio's in Son-Eindhoven.

Lokale festivals

Het Slokdarmfestival wordt elk jaar aan het begin georganiseerd door de voedingsstad Veghel.

Elke november vindt een grootse Sinterklaas-intocht plaats.

1 september zijn de Havenfeesten.

In februari viert men in Veghel het traditionele carnaval, waarbij Veghel verandert in het 'Kuussegat'. En hoewel in grote delen van Brabant en Limburg 'kuus(j)' een ander woord voor varken is, is het symbool van de Veghelse carnaval een kalf omdat Veghel in de 19e en begin 20e eeuw bekend was vanwege de kalvermarkt die plaats vond op de driehoek van de markt.

Hoogtepunt van de carnavalsweek is het jaarlijkse Vudel feest, een samenwerkingsverband tussen Uden en Veghel.

Elk jaar rond tegen het einde van het jaar organiseert Scouting Veghel hun Maniac Movie Marathon waarbij 12 uur lang de beste films uit dat en eerdere jaren worden getoond.

Bezienswaardigheden

Neogotische kerk (gebouw) van Sint-Lambertus, een belangrijk vroeg werk van architect P.J.H. Cuypers, met calvarieberg en oorlogsgraven

Voormalige raadhuis in neo-renaissance-stijl

Voormalige neogotische synagoge

Protestantse Waterstaatkerk

Franciscanessen-klooster met tuinen en kloosterkapel.

Recreantenhaven

Monument 101ste Airborne divisie

Geboren in Veghel

Dillianne van den Boogaard (9 augustus 1974), hockeyinternational

Theo Lucius (19 december 1976), voetballer

Theo Maassen (8 december 1966), cabaretier (geboren in Zijtaart)

Marieke Niestadt (29 januari 1969), televisiepresentatrice